بررسی تاثیر استفاده از پسماند و ضایعات سنگ ساختمانی جهت تولید بتن

چکیده:

توسعه ی پایدار یک چالش جهانی است که حفاظت از محیط زیست به عنوان جزء لاینفک آن در نظر گرفته می شود . امروزه فرآیندهای بازیابی با دو نگرش مهم، استفاده بهینه از منابع موجود مصرف شده و حفاظت از محیط زیست، به طور جدی مورد توجه کشورهای جهان و در محدوده برنامه های توسعه آنان قرار گرفته است .

یکی از راه حل‌هایی که برای مشکل آلودگی محیط زیست ناشی از پساب ضایعاتی کارخانه های سنگبری پیشنهاد شده است، استفاده از این ضایعات به عنوان یک ماده افزودنی معدنی در ساخت بتن خود تراکم با کاربری فیلر و اصلاح کننده لزجت بتن است . در این پژوهش تاثیر استفاده از پودرهای ضایعاتی، بر روی ویژگی های بتن خود تراکم در حالت تازه و سخت شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

مقدمه:

تحقیقات انجام شده در جهان نشان می دهد که حجم نخاله های ساختمانی در میان سایر زباله ها 13تا 29 درصد می باشد[2] .

در سال 1996تخمین زده شد که 136میلیون تن ضایعات ساختمانی حاصل از تخریب و نوسازی مربوط به ساختمان سازی در ایالات متحده تولید شده،که از این مقدار 43درصد در منابع مسکونی و 57درصد حاصل از منابع غیر مسکونی است. علاوه براین، ضایعات ساختمانی 48درصد از کل، که شامل 44 درصد حاصل بازسازی و 9درصد حاصل ساخت و ساز جدید است . متاسفانه تخمین‌های مشابهی برای نخاله های ساختمانی حاصل از ساخت و ساز مراکز غیر مسکونی و تجاری و تخریب فیزیکی مراکز از جمله سازه های بتنی ، پل‌های فولادی ، بستر سازی جاده و پاکسازی محل قابل دسترسی نیستند. بر اساس بررسی منابع چندگانه این طور تخمین زده می‌شود که نخاله های ساختمانی غیربنایی، 2پوند/ هر نفرروز است. با استفاده از یک جمعیت 280میلیونی، مقدار معادل نخاله های ساختمانی، غیربنایی در ایالت متحده حدود 100میلیون تن در سال است. [1] حجم ضایعات ساختمانی کشور آمریکا برای تعمیرات و بازسازی راه ها حدود 91میلیون تن و بتن قابل بازیافت در سال های 1992تا 1997 ، 26 تا 100میلیون تن است. همچنین در ایالت کالیفرنیای امریکا حدود 12درصد از حجم محل های دفن را نخاله ها تشکیل می‌دهند که حدود 25درصد از حجم کل آن ها می باشد. میانگین وزن ضایعات ساختمانی در این ایالت بیش از 4میلیون تن در سال است[2].

آمار ثبت شده در خصوص میزان خاک و نخاله ساختمانی دفع شده در تهران نشان میدهد، از سال 1368تا سال،1377مجموعاً61275196  تن معادل 116928033مترمکعب آوار ساختمانی توسط 8847829 سرویس خودرو به محل تعیین شده از طرف شهرداری دفع شده است. آمارتولید نخاله های دفع شده در سال ،1380در گودال های اطراف تهران حدود 11973947تن بوده است که بیشترین مقدار به ترتیب، در گودهای کهریزک و آبعلی دفع شده است. [9] با توجه به اطلاعات موجود در سال ، 1385سهم پروانه های صادره برای تخریب و نوسازی نشان دهنده این است که عملاً بین 5تا 25/8درصد بوده. در حالی که برای شهر تهران از کل پروانه های صادره برای تخریب حدود 90تا 94درصد برای تجدید بنا پس از تخریب است که میتواند حجم عملیات تخریب را نشان بدهد. [10]

با توجه به حجم بالای تولید پسماندهای ساختمانی در بخشهای مسکونی و غیر مسکونی از یک سو و از طرف دیگر حجم بالای مصرف بتن به عنوان پر مصرف‌ترین محصول ساختمانی در حالی که هر روز ابعاد و تعداد پروژه های عمرانی به خصوص در کشورهای در حال توسعه در حال گسترش می‌باشد، بدیهی است که انجام فرآیند بازیافت این پسماند تا چه حد می تواند در حفظ منابع موجود که بعضاً غیر قابل تجدید میباشند و نیز حفظ محیط زیست از ورود این حجم پسماندهای ساختمانی ، لازم و ضروری باشد. در این مقاله سعی   می‌گردد تا پتانسیل ها ، مشکلات ، راهکارها و مزایای این امر در راستای تحقق دستیابی به آن ارزیابی گردد.

 

تعریف پسماندهای ساختمانی:

فعالیت های ساختمانی شامل مجموعه فعالیتها و مراحل ایجاد ساختمان و ابنیه های مختلف در بخشهای آب، صنعت اسکله‌ها، راه‌ها، محوطه‌ها و … ، تغییرات اساسی برای افزایش کارایی و عمر بنا ، تجدید بنا و تغییرات جزئی می‌شود .پسماند ساخت و تخریب، از ساخت، نوسازی و تخریب ساختمانها، ابنیه صنعتی، سازه‌های آبی چون مخازن و سدها، کارخانه ها، نیروگاه‌ها، تاسیسات اتمی، اسکله‌ها، رویه راه‌ها، جداول و قطعات پیش‌ساخته، پل‌ها و … ، و پاکسازی آوارهای ناشی از بلایای طبیعی و انسانی حاصل می‌شوند. [1]

اگر چه ضایعات ساختمانی جزو کم خطرترین انواع پسماند یعنی پسماندهای عادی طبقه بندی می‌شوند، ولی از اوایل دهه 90بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته، مشخص شده است که مواد زائد خطرناک مانند چسب، رنگ و رزینها، هر چند ناچیز، همراه نخاله‌ها ممکن است خطراتی را برای محیط زیست و انسان ایجاد نماید.[3] حجم پسماندهای ساختمانی به عواملی چون میزان رشد جمعیت و نیاز روزافزون به محل سکونت و تاسیسات و تجهیزات زیربنایی، نرخ مهاجرت روستاییان به شهرها و توسعه ناخواسته مراکز جمعیتی، بافت و قدمت ساختمان‌های موجود و میزان مقاومت آنها در برابر زلزله، بلایای طبیعی، معماری ساختمان‌های موجود و تقاضای نسل حاضر و … بستگی دارد [2].

 

انواع پسماندهای ساختمانی:

پسماند ساخت و تخریب ابنیه و سازه‌ها شامل بتن، آسفالت، چوب، فلزات، شیشه، گچ، آجر، انواع سنگ، مواد پلیمری، موزائیک، سرامیک، کاشی و مواد لازم برای بام سازی هستند.

معمولا اجرای این نخاله ها را حدوداً 40تا 50در صد بتن، آسفالت، آجر، بلوک، سنگ و خاک،  20تا 30 درصد چوب و محصولات مربوطه و 20تا 30درصد پسماند های متفرقه ای همچون فلزات، گچ، شیشه، آزبست و سایر مواد عایق و پلیمری و اجرای تاسیسات آب و فاضلاب و برق تشکلیل میدهد[1].

در کشور استرالیا عمده نخاله‌های ساختمانی بر حسب تن در سال شامل 726000بتن، 795000آسفالت، 471000آجر، 300000مصالح بنایی، 41000خاک، 176000سنگ، 35000ضایعات چوب و … می‌باشد. درصد ترکیب مواد تشکیل دهنده آوراهای ساختمانی کشور ایرلند در سال 1996شامل 45درصد خاک و سنگ، بتن، آجر، کاشی، سرامیک 31درصد، فلزات 6درصد، آسفالت و قیر 1درصد، چوب 7درصد و سایر موارد 10درصد می‌باشد. در آلبرتا کانادا در سال 1997آوار ساختمانی شامل 35درصد چوب، 24درصد سرامیک، 17درصد مصالح بنایی، 8درصد کاغذ، 7درصد فلزات آهنی، 3درصد شیشه، 2درصد پلاستیک و 16درصد سایر مواد بوده است. درصد تفکیک میانیگن آوار ساختمانی در آمریکا شامل 27درصد چوب، 23درصد آسفالت، بتن و آجر، 13درصد تخته گچی، 12درصد مصالح بام سازی، 9درصد فلزات، 3درصد کاغذ و 1درصد پلاستیک می باشد. [10]

 

بازیافت نخاله ساختمانی در سایر کشورها:

در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته به دلیل مسائل زیست محیطی مانند کمبود منابع، کمبود محل دفن و آلودگی محیط زیست بازیافت نخاله های ساختمانی مورد توجه ویژه‌ای می‌باشد و این امر از سوی کلیه دست‌اندرکاران دنبال   می‌گردد. در کشور ایرلند در حدود 82درصد از نخاله های ساختمانی بازیافت   می‌گردد. در دولت محلی انتاریودرکشور کانادا این عدد 12درصد ، در ژاپن این عدد 98درصد و در ایالات مختلف آمریکا متغیر است. در بسیاری از کشورها نیز فعالیت‌های زیادی در کاهش تولید نخاله و نیز استفاده مجدد از آن‌ها صورت گرفته است . [10]

مقدار مصالح بازیافتی در استرالیا . [10]

 

مصالح بازیافت شده مقدار ( تن در سال )

بتن 726000

آسفالت 795000

آجر 471000

مصالح بنایی 300000

خاک 41000

سنگ 176000

ضایعات چوب 35000

مقدار مصالح تولیدی و بازیافتی در ایرلند[10]  .

 

سال زباله تولیدی (بدون زباله کشاورزی) مدیریت دفع آوار درصد آوار بازیافت شده

1995 : 11.2 میلیون تن 1.3 میلیون تن 35%

1998 : 15.4 میلیون تن 2.7 میلیون تن 43.30%

 

انواع بازیافت مواد پسماندهای ساختمانی:

پسماندهای ساختمانی شامل چهار بخش پسماندهای ناشی از ساخت، پسماندهای ناشی از تخریب ساختمان ها، پسماندهای ناشی از تعمیر و پسماندهای ناشی از بلایایی مانند زلزله ، انفجار و … میباشد [ . ]10این چهار پسماند از منظر ماهیت و ساختار همانند هم بوده لذا اختلاف آنها در تنوع و حجم پسماند و نحوهی جداسازی آنها میباشد. بدیهی است که مصالح ناشی از تخریب دارای حجم و تنوع بیشتر پسماند میباشد. بازیافت پسماند مصالح ساختمانی به دو صورت انجام می گیرد: • بازیافت موادی که بدون هیچ گونه تغییر ماهیتی به چرخه باز مصرف برمیگردند مانند فولاد و… • بازیافت موادی که پس از طی فرایندی به مواد جدید تبدیل میشوند. مانند شیشه، مواد پلیمری و پلاستیک و. [1] …

 

مزایای استفاده از بازیافت نخاله های ساختمانی در ساخت بتن:

• حفظ منابع محیط زیست که در بسیاری از صنایع تجدید ناپذیر و یا در بازههای زمانی بسیار بلند تجدید می‌گردد: امروزه بتن پر مصرفترین مصالح ساختمانی بهشمار میآید. بدیهی است که این امر خود نشان دهنده حجم بالای استفاده از منابع مختلف مانند آهن، سیمان، سنگ دانهها و آب به صورت مستقیم برای تولید بتن باشد.

برخی از محصولات جانبی مانند مواد محافظتی و کیورینگ بتن و اسپیسرها نیز به صورت غیر مستقیم با افزایش دوام سازه‌ها باعث حفظ این منابع می‌گردند.

• کاهش پسماندهای نهایی و آلودگی محیط زیست: با توجه به حجم بالای پسماندهای ساختمانی استفاده بخشی از آنها نیز در ساخت این پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی باعث کاهش بخشی از پسماندهای تولیدی و مشکلات ناشی از عدم بازیافت آنها می‌گردد.
• ایجاد اشتغال: با توجه به نیازهای تخصیص منابع انسانی در مراحل مختلف چون تحقیقات، جداسازی و حمل پسماندها، کارخانه تبدیل مواد رونق این امر می تواند ایجاد کننده فرصت‌های شغلی باشد.
• منافع اقتصادی: با آزاد سازی قیمت‌ها، حذف یارانه‌های دولتی و در حال حاضر تحریم‌های موجود بر اقتصاد ایران و به تبع آن افزایش هزینه‌های تولید و حمل، بازیافت انواع پسماندها به خصوص بازیافت مصالح گران قیمت ساختمانی مانند سیمان، سنگ دانه ها، آرماتور، مواد شیمیایی، لوازم قالب بندی و … می تواند ایجاد کننده منافع اقتصادی مناسبی چه از نظر حفظ منابع طبیعی و ایجاد امکان صادرات و چه از منظر بازیافت پسماندها برای سرمایه‌گذاران باشد.

 

مسائل، پیش نیازها و راهکارهای مورد نیاز جهت بازیافت مصالح ساختمانی قابل مصرف در بتن:

• تحقیقات و پژوهش جهت دستیابی به راهکاری علمی و عملیاتی برای بازیافت پسماندها و چگونگی تبدیل به مصالح جدید و غیرجدید پیشنهادی در صنایع مرتبط، دانشگاه‌ها و مراکز پارک‌های فنآوری و … : لازم به ذکر است که این امر بیشتر در توسعه محصولات بازیافتی در تبدیل به محصولات جدید، دارای اهمیت می باشد. این امر در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند آلمان، استرلیا، آمریکا، کانادا و … با توجه به محدودیت شدید منابع و محل دفن در حال انجام و اجرا می باشد. [10]
• آموزش دست‌اندرکاران: هم اکنون در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دوره‌هایی برای دست‌اندرکاران عرصه ساخت و ساز از سوی سازمان‌های مربوطه برگزار می‌گردد. این دوره‌ها بر مبنای استفاده از مصالح با قابلیت بازیافت بیشتر، چگونگی بازیافت و مراحلی که بر عهده ایشان می باشد مانند جداسازی و … و نیز استفاده از انواع مواد بازیافتی، در بخشهای طراحی، ساخت و تخریب میباشد. [10]

این امر می‌تواند تا حدود زیادی مشکلات مربوط به عملی شدن این فرآیند را تسهیل نماید.

• تدوین استانداردهای کنترل کیفی و اجرایی بازیافت پسماندها و تبدیل به مصالح کاربردی ساختمانی و بتن: هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان استانداردها و دستورالعمل-هایی جهت بازیافت نخاله‌های ساختمانی تدوین و در اختیار دست‌اندرکاران مربوطه قرار گرفته است. [10]
• طراحی و ایجاد سیستم‌های جمع آوری، جداسازی و حمل پسماندهای ساختمانی با بکارگیری و مشارکت صنایع خصوصی و شهرداری‌ها و کارخانجات تولید مصالح مرتبط: در حال حاضر تعدادی از این تجهیزات مانند تجهیزات و خط بازیافت مصالح سنگی ناشی از تخریب بتن و … طراحی و در بسیاری از کشورهای پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا شایسته است با تحقیقات و سرمایه‌گذاری محققین داخلی بازیافت سایر متریال و پسماندهای ساختمانی نیز تحقق یابد. البته این امر در حال حاضر به صورت بسیار محدود آن هم صرفاً در خصوص بازیافت مصالح سنگی در برخی محلهای دفن مانند ایستگاه آبعلی تهران در حال انجام می‌باشد که نیازمند گسترش از نظر حجم، وسعت و تنوع می‌باشد. [9]
• تامین منابع مالی اولیه در بخش‌های تحقیقات و بازیافت توسط منابع دولتی و یا شهرداری‌ها: با توجه به منافع اقتصادی بلند مدت و زیست محیطی و نیز بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی کارخانجات نهایی محصولات ساختمانی و یا سرمایه گذاران جدید، با توجه به منافع اقتصادی، قوانین مورد نیاز ایجاد گردد. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا قوانینی وضع گردیده و اجرا می‌شود که بخش زیادی از هزینه‌ها برعهده تولیدکننده های نخاله های ساختمانی می‌باشد. [10]

 

مصالح قابل بازیافت نخاله ساختمانی برای ساخت بتن:

بدیهی است اگر صرفاً در مبحث بازیافت به استفاده از بتن تخریبی آن محدوده با هزینه دو برابر و نیمی نسبت به استفاده از سنگ دانه دست اول جامه عمل پوشیده شود، به هیچ وجه اقتصادی نمی‌باشد لذا لازمه موفقیت این امر، دیدگاه ارزشهای محیط زیستی و استفاده و انجام بازیافت حداکثری همه بخش‌ها و انواع نخاله ساختمانی می‌باشد [9].

• انواع مصالح پلیمری و لاستیکی: درب و پنجرههای ، UPVCلوله‌های پولیکا، انواع کف پوش، دیوار پوش و سقف های کاذب پلیمر، انواع بسته بندی‌های پلیمری مواد و سایر محصولات.
• انواع بتن‌های تخریبی: انواع بتن‌های مصرفی در فونداسیون‌ها، دال‌ها، ستون، دیوارهای برشی، تیرها، محوطه سازی‌ها، کف سازی‌ها، انواع سازه‌ها، مخازن، نیروگاه‌ها، پل‌ها، کارخانه‌ها و …
• انواع سنگ: سنگ‌های مصرفی در کف سازی و نما سازی و …
• کاشی و سرامیک: کاشی و سرامیک‌های اجرا شده در سرویس‌های بهداشتی، حمام، آشپزخانه و کف سازی سالن و اتاق‌ها.
• انواع آجرهای سفالی: دیوارهای سنتی و پارتیشن، بلوک‌های سقفی بلوکی و …
• مصالح گچی: نازک کاری‌ها و پارتیشن‌ها.
• انواع آهن آلات: درب و پنجره‌ها، نعل درگاه‌ها، اسکلت‌ها، میلگردها، شیرآلات، نرده‌ها و …
• انواع مصالح پایه نفتی: انواع پوشش‌های آب بند مانند آسفالت ، قیرگونی و ایزوگام.
• شیشه: انواع شیشه‌های درب و پنجره و …
• آسفالت: آسفالت موجود در جاده‌ها ، محوطه سازی‌ها و پشت بام‌ها.

 

پتانسیل‌های استفاده از مصالح بازیافتی در بتن:

• آرماتور: این محصول قابل بازیافت از کلیه آهن آلات استخراجی از نخاله های ساختمانی در کارخانه‌های ذوب و نورد می‌باشد. این بازیافت به صورت مستقیم و بدون تغییر در نوع محصول بازیافتی حاصل از پسماند می‌باشد.
• شیشه: امروزه براساس تحقیقات و آزمایشهای انجام شده به اثبات رسیده است که افزودن پودر شیشه‌های بازیافتی در هنگام استفاده جایگزین سیمان و یا سنگ دانه در بتن‌های جدید ضمن حفظ مقاومت فشاری، باعث ارتقا مقاومت الکتریکی و کاهش نفوذ پذیری آن می‌گردد. همچنین استفاده از پودر شیشه در سنگ‌های مصنوعی بتنی تولیدی می‌تواند باعث افزایش کیفیت سایشی و زیبایی آن گردد[4] .

مشخصات مقاومت الکتریکی و مقاومت فشاری بتن حاوی پسمانده های شیشه[4] .

• استفاده از مصالح لاستیکی و پلاستیکی بازیافتی به عنوان افزودنی در بتن: با توجه به تحقیقات انجام شده توسط برخی از کارشناسان داخلی و خارجی به اثبات رسیده است که استفاده از لاستیک میتواند باعث ارتقا برخی از خواص در بتن‌های جدید گردد، مانند افزایش الاستسیته، مقاومت کششی، مقاومت ضربه ای و[8-7]…
• استفاده از کاشی بازیافتی در بتن: در حال حاضر در بعضی از کشورها تحقیقاتی برای استفاده از کاشی و سرامیک بازیافتی در کفپوش‌های تزیئی انجام گردیده که در برخی از کشورها از جمله کشور دانمارک بعضی از کارخانجات تولید این کف پوش‌ها، در حال فعالیت می‌باشند. [9]
• استفاده از پودر آجر در بتن: براساس تحقیقات انجام شده توسط محققان به اثبات رسیده است که افزودن پودر آجر به جای سیمان در بتن باعث حد قابل قبولی کاهش مقاومت فشاری و یا سایشی گردیده و میتواند در بتن‌های با مقاومت معمولی و بتن‌هایی که نیاز به مقاومت سایشی بالا ندارند، مورد استفاده قرار گیرد [5].
• انواع فاصله نگهدارهای پلاستیکی آرماتور: اسپیسرهای پلاستیکی یا فضاسازهای آرماتورها قابل بازیافت از انواع مواد پلیمری موجود در نخاله‌های ساختمانی مانند محصولات پلاستیکی و پی وی سی می‌باشد.•واتراستاپ: استفاده از پلیمرهای بازیافتی از نخاله‌ها برای ساخت نوارهای واتراستاپ جهت آب بندی درزهای اجرایی و انبساطی بتن.
• الیاف بتن: انواع الیاف‌ها که در دو نوع پلیمری و فلزی مورد استفاده در بتن می‌باشند قابلیت تولید از بازیافت انواع مواد پلیمری و آهن آلات موجود در نخاله را دارند. این الیاف با ایجاد خواصی چون کاهش ترک‌های حرارتی و اجرایی در بتن و افزایش مقاومت کششی، خمشی و فشاری بتن می‌گردد.
• سنگ دانه: امروزه با توجه به تحقیقات و پژوهشهای انجام شده اثبات گردیده که بازیافت مصالح سنگی بتن در بسیاری از مواقع با شناخت خواص و پتانسیل آن قابلیت استفاده در بتن جدید را دارد. در صورتی‌که از بتن خرد شده صرفاً به عنوان درشت دانه استفاده شود تاثیر چندانی بر مقاومت نداشته (بسته به میزان جایگزینی سنگدانه‌ها باعث کاهش مقاومت از 10درصد تا حداکثر 40برای جایگزینی 80درصدی مصالح سنگی درشت دانه می‌شود) و سایر مشخصات بتن نیز دست خوش تغییر عمده نخواهد شد. لذا در صورتی که جایگزین بخش ریز دانه گردد، برخی از خواص مانند مقاومت فشاری، کششی، مدول الاستسیته و جمع‌شدگی بسته به میزان جایگزینی می‌تواند باعث ارتقاء حداکثر تا 15درصد گردد [9]همچنین جایگزینی مصالح سنگی بازیافتی از بتن تخریبی باعث کاهش وزن مخصوص بتن تا در حدود 2100کیلوگرم می گردد. [6]

 

مصرف مصالح بازیافتی به عنوان سنگ دانه های بتن در سه طیف قابل استفاده است:

.1بتن‌سازها با استفاده از بازیافت بتن‌های تخریبی و سنگهای ساختمانی

.2بتن‌های پرکننده با استفاده از نخاله‌های ساختمانی ناشی از بازیافت بخش‌های غیر بتنی و با مقاومت کمتر مانند دیوارهای سفالی، گچ ها، بلوکها و …

.3بتن‌های مصرفی جهت تولید بتن‌های سبک با استفاده از مواد بازیافتی از مصالح سبک بازیافتی مانند یونولیت ها، دیوارهای آجری و گچی، مصالح چوبی و [9] ….

• مواد چسباننده بتن (جایگزین سیمان:) استفاده از مواد پلیمری بازیافتی نخاله های ساختمانی به عنوان مواد چسباننده در بتن برای مصارف خاص مانند ملاتهای تعمیراتی، پرکننده و یا حتی مواد جایگزین گروتها مانند بتن های پلیمری و …
• مصالح یا مواد کیورینگ یا حفظ رطوبت بتن: با توجه به اهمیت کیورینگ مناسب در کیفیت و دوام بتن و تنوع روشهای موجود برای این امر، استفاده از مصالح بازیافتی به صورت ایجاد فیلمهای حفظ رطوبت از مواد پلیمری و … مانند ورقهای پلاستیکی، می تواند در فرآیند بازیافت مصالح پلیمری و قیری مورد توجه قرار گیرد.
• مواد محافظتی و آب بند سطحی بتن: بازیافت مصالح پایه قیری و یا پلیمری، میتواند با تبدیل آنها به پوشش محافظتی و کنترل کننده نفوذ پذیری بتن، مورد استفاده قرار گیرد.
• لوزام قالب بندی: با بازیافت انواع آهن آلات و یا پلیمری، می توان از آنها در ساخت لوازم قالب بندی فلزی و یا پلیمری استفاده نمود. این بازیافت نیز به صورت بازیافت بدون تغییر در ماهیت پسماند می‌باشد.

 

نتیجه گیری:

با توجه به اهمیت مبحث بازیافت بر محیط زیست، اقتصاد و جایگاه جهانی آن، لازم به نظر میرسد تا این امر با وضع قوانین، حمایت‌های دولتی در بخش‌های خصوصی و مراکز علمی مورد توجه قرار گیرد. این امر با توجه به وسعت ابعادی و مالی پروژه های عمرانی که تامین منابع مالی آن مستقیماً بر دوش مردم نبوده و توسط سرمایه گذاران خصوصی و دولت تامین می‌گردد میتواند در یک برنامه ریزی مدون عملیاتی گردیده و باعث ایجاد درآمدهای اقتصادی پس از بهره برداری و نیز مدیریت مناسب پسماندها و حفظ محیط زیست گردد. بدیهی است که اولین گام کاربردی در این امر تشریح پتانسیل های کاربردی، ملموس و عملیاتی و تبین دور نماهای آن برای دست اندرکاران مختلف این راه می باشد. بی شک در این برهه انجام کارهای پژوهشی از سوی مراکز علمی چون دانشگاهها و پارکهای فنآوری و …. برای عینیت بخشی این امر از اهمیت ویژه ای برخودار می‌باشد. همچنین لازم است با بررسی و ایجاد مراکز جمع آوری پسماندهای ساختمانی در هر شهر و یا در مراکز استانها و ایجاد سیستمهای حمل و مکانیزمهای جداسازی در مبدا ( با توجه به اینکه عمدتاً ایجاد کننده های این پسماندها شرکتهای مجهز و مجریان ساخت و ساز با بنیه مالی مناسب می‌باشند و یا در محل جمع‌آوری گامی موثر در این عرصه به سوی عملیاتی کردن مبحث برداشته شود. همچنین تدوین قوانین جهت جداسازی و تحویل توسط تولید کننده نخاله و یا استفاده اجباری از پیمانکاران تخریب تخصصی با دانش و تجهیزات لازم می تواند تا حدود زیادی راهگشا باشد.

 

منابع و مراجع:

[1] چوبانگلوس، جورج.، کریت، فرانک. (1389) راهنمای کاربردی مدیریت پسماند، مترجمان: خانی، محمد رضا.، پورعطایی، مهدی.، خسرو محمودخانی، روح الله.، جلد اول و دوم ، انتشارات شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.

[2] خیاطی، محمود. (1385) ، مقاومت و دوام بتن تهیه شده از سنگدانه‌های بازیافتی، پایان نامه کارشناسی ارشد عمران (گرایش خاک و پی) ، دانشگاه فردوسی مشهد.

[3] غفوری،محمد.، و همکاران (1384) ، نخاله‌های ساختمانی، بازیافت و بهره برداری از آنها جهت دفن بهداشتی زباله‌های جامد شهری ، سازمان بازیافت و تبدیل مواد مشهد.

[4] عباسی دزفولی، عبدالکریم.، اولی پور، مسعود.، برنا، مسعود.، پور زنگنه، بهرام. (9113) ،مدیریت ساخت و توسعه استفاده از خرده شیشه های بازیافتی در بتن، اولین همایش بین المللی بحران های زیست محیطی و راهکارهای آن ، علوم و تحقیقات خوزستان.

[5] بیات، حبیب الله.، شهابی، اکبر.، شاه محمدی، شهریار. (1389) ، بررسی تاثیر پودر آجر و شیشه بازیافتی بر مقاومت سایشی بتن زیر آب سدها، دومین کنفرانس ملی بتن ایران.

[6] مستوفی نژاد، داوود.، افتخار، محمدرضا. (1384) ، بررسی خواص مکانیکی بتن با مقاومت پایین بازیافتی، دومین کنفرانس بین المللی بتن و توسعه.

[7] مستوفی نژاد، داوود.، نجار، محمد. (1384) ، بررسی مقاومت فشاری بتن دانه و پودر لاستیک تایر بازیافتی، دومین کنفرانس بین المللی بتن و توسعه.

[8] حاجتی مدارایی، عطالله.، پوراکابریان، حمید. (9013) ،بررسی خواص مهندسی بتن حاوی PET بازیافتی، ششمین کنگره ملی مهندسی عمران.

[9] ماجدی اردکانی، محمدحسین.، رئیس قاسمی، امیرمازیار.، فیروزیار، فهیمه. (8613) ، مطالعات مقدماتی بازیافت آوارهای ساختمانی (ایستگاه آبعلی) ، گزارش تحقیقاتی – نشریه شماره 459 ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، چاپ اول.

[10] ماجدی اردکانی، محمدحسین.، مدنی، همایون. (8613) ، مروری بر مدیریت آوراهای ساختمانی، گزارش تحقیقاتی – نشریه شماره 623 ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، چاپ اول