تاریخی سترگ در کالبد سنگ:
در این مقاله سعی داریم به بررسی سیر تحول صنعت سنگ‌های ساختمانی در ایران، با تأکید بر جایگاه رفیع استان اصفهان بپردازیم. لطفا با ما همراه باشید.
استفاده از سنگ‌های ساختمانی در گستره‌ی تمدن ایران‌زمین، سرگذشتی بس کهن و دیرینه دارد؛ روایتی که طی هزاره‌ها، با ظرافت و استادی، در تار و پود فرهنگ، معماری و هنر این سرزمین اهورایی تنیده شده است. از عهد باستان، آن هنگام که تمدن ایلام، با صلابت و شکوه، گام در عرصه‌ی وجود نهاد، تا دوران اوج و اعتلای امپراتوری‌های هخامنشی و ساسانی، و نیز ادوار درخشان تمدن اسلامی، سنگ، همواره به مثابه یکی از ارکان اصلی و بنیادین در بنیان‌گذاری بناهای سترگ و یادمان‌های ماندگار، ایفای نقش نموده است.
این سنگ‌ها، نه صرفاً مصالحی بی‌جان و فاقد روح، بلکه تجلی‌گاه اندیشه‌های والا، باورهای راسخ، ذوق هنری و نبوغ سرشار معماران این سرزمین بوده‌اند.
تنها کافی است با دیده‌ی تأمل و تعمق، به عظمت و شکوه خیره‌کننده‌ی تخت جمشید، وقار و متانت آرامگاه کوروش کبیر و زیبایی بی‌مثال طاق بستان نظاره کنیم، تا به این حقیقت مُسلّم اذعان نماییم که معماران ایرانی، با چه چیره دستی و استادی، سنگ را به عنصری جاودانه و بی‌بدیل در تاریخ معماری این مرز و بوم مبدل ساخته‌اند. انتخاب دقیق و هوشمندانه، برش هنرمندانه و ظریف، و کاربُرد ماهرانه‌ی سنگ، همگی گویای تسلط و تبحر بی‌نظیر معماران ایرانی در طول قرون متمادی و اعصار گوناگون است.
در این میان، استان اصفهان، به واسطه‌ی موقعیت ممتاز زمین‌شناختی و تنوع بی‌مانند ذخایر معدنی، جایگاهی بس رفیع و ارزشمند در صنعت سنگ ایران احراز نموده است. این استان، به حق، به عنوان یکی از قطب‌های اصلی و کانونی تولید و فرآوری سنگ‌های ساختمانی در پهنه‌ی کشور شناخته می‌شود.
معادن غنی و شهیر، همچون عباس‌آباد، حاجی‌آباد، دره‌بید، خور و… گنجینه‌های گران‌بهایی از سنگ‌های مرغوب و باکیفیت مرمریت، تراورتن، مرمر و گرانیت را در دل خود جای داده‌اند که آوازه‌ی اعتبار و مرغوبیت آن‌ها، در گستره‌ی جغرافیای ملی و بین‌المللی طنین‌انداز شده است. این معادن، به عنوان منبعی غنی و پایدار، مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای پروژه‌های عظیم ساختمانی، هم در داخل و هم در خارج از کشور را تأمین می‌نمایند.
افزون بر این، شهرک صنعتی سنگ محمودآباد، با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین ماشین‌آلات و تجهیزات و نیز دانش و تخصص کارشناسان و متخصصان زبده، نقشی بی‌همتا و بی‌بدیل در فرآوری، صیقل‌کاری و آماده‌سازی سنگ برای صادرات به اقصی نقاط جهان، ایفا می‌کند.
شهرک صنعتی محمودآباد اصفهان؛ خاستگاه سیمای سنگی شکوه ایران
در گستره سرزمین هنرپرور اصفهان، جایی که خاکش از دیرباز عطر هنرمندی و صنعت را در مشام جان می‌پروراند، شهرک صنعتی محمودآباد، همچون نگینی درخشان بر انگشتری کویر، جلوه‌گر است. از میان انبوه صنایع که در این پهنه گرد هم آمده‌اند، بخشی ویژه و درخور ستایش به سنگ و هنر تراش آن اختصاص یافته است؛ هنری که ریشه در اعماق تاریخ این دیار دارد و در محمودآباد، جانی تازه یافته است.
سنگ؛ از دل کوه تا دستان هنرمند
نمی‌توان از محمودآباد سخن گفت و از سنگ‌های تراش‌خورده و ابنیه سنگی که روح زندگی را در کالبد بی‌جان سنگ می‌دمند، یادی نکرد. در این شهرک صنعتی، کارگاه‌هایی برپا شده‌اند که گویی با جادوی انگشتان هنرمندانشان، از دل صخره‌های سترگ و کوه‌های سر به فلک کشیده، نقش‌ها و نگاره‌های بدیع می‌آفرینند. سنگ‌های مرمر، گرانیت‌های استوار و تراورتن‌های دلکش، همگی میهمان این دیارند تا در کوره‌های ذوق و هنر این سرزمین، به شکلی نو عرضه شوند.
سنگبری در محمودآباد؛ تبلور اراده و ذوق
صنایع سنگبری در محمودآباد، بیش از آنکه حرفه‌ای صنعتی باشد، تجلی اراده‌ای است که سختی سنگ را به لطافت طرح بدل می‌سازد. از برش‌های دقیق کوپ با اره‌های غول‌پیکر تا صیقل دادن سطوح تا دستیابی به درخششی بی‌مانند، هر مرحله، خود داستانی از ظرافت و دقت است. واحدهای تولیدی، با بهره‌گیری از دانش روز و ماشین‌آلات پیشرفته، در کنار حفظ اصالت و سنت‌های دیرین سنگ‌تراشی ایران، توانسته‌اند جایگاهی شایسته در عرصه ملی و حتی بین‌المللی برای خود دست و پا کنند.
نقش‌آفرینی در معماری و هنر
محصولات سنگی محمودآباد، نه تنها در نماهای باشکوه ساختمان‌ها و ابنیه مجلل به کار می‌روند، بلکه در ساخت مصنوعات هنری، سردیس‌ها، و تندیس‌هایی که روایتگر تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم هستند نیز نقش‌آفرینند. سنگ در دستان هنرمندان این عرصه، از ماده‌ای خام به اثری هنری بدل می‌شود که هم شکوه طبیعت را در خود دارد و هم لطافت روح انسان را.
این شهرک صنعتی، با تمرکز بر صنعت سنگ، گامی بلند در جهت معرفی توانمندی‌های ایران در این حوزه برداشته است و نام محمودآباد را با هنر سنگ‌تراشی و کیفیت بی‌بدیل محصولات سنگی گره زده است.
با این حال، اهمیت و جایگاه اصفهان در صنعت سنگ، تنها به عرصه‌ی استخراج و فرآوری محدود و منحصر نمی‌شود. این استان، فراتر از یک تأمین‌کننده‌ی صرف مواد اولیه، به یکی از مراکز برجسته و ممتاز طراحی، برش، صیقل و فرآوری نهایی سنگ در کشور تبدیل شده است. هنرمندان و صنعتگران اصفهانی، با تلفیق دانش فنی و مهارت‌های تخصصی، با ذوق هنری و قریحه‌ی ذاتی خویش، سنگ‌های خام و بی‌جان را به آثاری بدیع، چشم‌نواز و دل‌انگیز مبدل می‌سازند.
حضور فعال و مؤثر در بازارهای جهانی و صادرات سنگ به کشورهای گوناگون، گواهی روشن و مُدّلل بر توانمندی‌ها و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل اصفهان و تثبیت جایگاه ممتاز این استان در صنعت سنگ ایران است. اصفهان، بی‌شک، نگین درخشان و گوهری تابناک در عرصه‌ی معادن و معماری سنگی ایران است و نقشی محوری و تعیین‌کننده در توسعه و پیشرفت این صنعت ادا می‌نماید.
